Ocak 2023’de tamamladığım eğitim hakkında notlarımı sizlerle paylaşıyorum. Forum bölümünden sorular sorabiliyorsunuz. Toplamda 12 hafta ekstra içerik yayınlandı. Herhangi bir canlı Soru – Cevap yayını yapılmadı.
3 ders, 32 bölümden oluşan kurstan akılda kalanlar:
Öğrenmeyi kalıcı hale getirme süreci:
Kişinin öğrendiklerini hayata geçirmek için niyeti olması gerekir.
Kişinin dikkati ve odağı, öğrenmek istediklerine yönelmelidir.
Geçmişten gelen düşünce kalıplarını unutmaya çalışmak gerekir.
“Kendime Liderlik” sözü, kişinin iç dünyasına ne denli hakim olduğunu ifade eder.
“Seçimlerimizde özgürüz, etkisinden sorumluyuz.”:
Davranışlarımızdan ve seçimlerimizden sorumluyuz.
Kendimize liderlik ederek, kendi seçimlerimizi yapmakta özgür olduğumuzu fark etmeliyiz.
Kendine liderlik eden birey, çevresindekileri de etkileyecek ve dönüştürecektir.
İnsanların doğuştan sahip olduğu gayeler:
Üretmek
Yeni bir şey yaratmak
Topluluğa fayda sunmak
Kendi kendisine “Hedeflerime nasıl ulaşabilirim?” diye soran bir kişi, “Güçlü yönlerini” öğrenmeyi amaçlar.
Hedeflerine kolayca ulaşmak isteyen bir kişi, hedefini net bir şekilde ortaya koymalıdır.
Değerler:
Değerlerimizi belirlemek, hayattaki önceliklerimizi de belirlememizi sağlar.
Para bir değer değildir, ancak parayla yapılabilecek şeyler birer değerdir.
İnsanın birincil değeri, hayatının yüzde 50’sini şekillendirir.
Değerlerini öğrenmek isteyen bir insan kendisine “Bu hayatta benim için önemli olan şeyler nelerdir?” sorusunu sormalıdır.
Değerler Çarkı çalışmasının faydaları:
Hayattaki önemli değerlerin fark edilmesi
Değerler ile hevesler arasındaki ayrımın anlaşılması
Kişinin değerleriyle ne denli uyumlu yaşadığını fark etmesi
Güçlü Yanlar:
İnsanın sahip olduğu değerler, güçlü yanlarını da etkiler.
İnsanlar genellikle güçlü yanlarına değil, zayıf yanlarına odaklanma eğilimindedir.
Güçlü yanlar, insanın iç dünyasındaki kapasitedir.
Spesifik Güçlü Yanlar için örnek:
Bir yemeği birçok kez yaptığı için, o yemeği yapmakta ustalaşan bir şef.
Liderlik enerjileri:
Doğru liderlik enerjisinden yararlanmak, tutarlılığı artırır.
Bilge liderlik enerjisi, doğru zamanda doğru liderlik enerjisinin seçilebilmesini sağlar.
Duruma bağlı olarak farklı liderlik enerjilerinden yararlanılabilir.
Öngörülü Liderlik Enerjisi’nin bir özelliği:
Daha önce yapılmamış bir şeyi keşfetmeyi sağlar.
Başkalarına liderlik eden bir kişinin becerileri:
Geri bildirim vermek
Soru sormak
Dinlemek
Eski C zihniyet modeli:
Diktatörlük rejimleri, Eski C zihniyetinin bir uzantısıdır.
Kriz anlarında işe yarar.
Biz değil ben diliyle hareket eden kişilerde görülür.
Yeni C zihniyet modeline sahip bir lider “Bu sorunu çözebilmen için sana nasıl yardımcı olabilirim?” cümlesini sarf eder.
ASPIRING (gaye edinmek) kelimesiyle ifade edilen zihniyet modeline sahip birisi:
Karşısındakinin sorularına nötr cevaplar verir.
Davranışlarının toplumdaki başka kişileri de etkileyeceğinin farkındadır.
Yargılamaz, eleştirel davranmaz.
Appreciative (Takdir Eden):
ASPIRING akrostişinde yer alan “A” harfidir.
Yargılayan zihniyete sahip bir lider:
Kişi yargılayan zihniyet yaklaşımını kendisi seçer.
Yargılayan zihniyetle yaklaşılan bir kişi de, kendi yargılayan zihniyetiyle cevap verecektir.
Suçlayıcı ve eleştirel davranışlar sergiler.
Başkalarına liderlik edecek bir kişide “Zaman baskısı olan durumlarda, biz değil ben diliyle hareket etmek” özelliğin en az seviyede var olması beklenir.
Dinlemenin 3 kuralı:
Zihindeki seslerden ve dış etkilerden soyutlanmak
Kişinin söylediklerinin ardındaki gerçek nedenleri duymak
Bütün dikkati karşı tarafa vermek
“3. seviyede dinlemenin” tanımı:
Karşı tarafın söylediklerinin ardındaki gerçek nedeni duyabilmektir.
Başkalarına liderlik etmek isteyen birisi “Karşı tarafın fark etmediği bir şeyi fark etmesine yardımcı olmak” niyetle soru sorabilir.
Sorular yardımıyla, karşı tarafın dikkati belli bir noktaya yönlendirilebilir.
İyi bir sorunun özelliği:
Kısa ve net olmalı.
Olumlu düşünmeye sevk etmeli.
Açık uçlu sorular olmalı.
“İyi formata” sahip bir soruya “Sizce böyle düşünmenizin arkasında hangi sebepler olabilir?” örnektir.
Sorulan bir soru üzerine karşı taraf sessiz kalıyorsa, sessiz kalarak karşı tarafa süre tanınmalıdır.
“Netleştireni Söylemek” konusuna bir örnek:
“Bütün söylediklerinden şunu anladım: Geçmişinle olan ilişkini gözden geçirmeye önem veriyorsun.”
Karşı tarafın desteklendiğini hissetmesini isteyen bir kişi, ona “Güçlendireni Söylemek” söylem yöntemiyle yaklaşmalıdır.
Bir kişiye geri bildirim verirken, geri bildirim verilen kişiyi ikna etmeye çalışmamak; fikirlerini ifade edip, gerisini bırakmak gerekir.
Geri bildirimler aynadaki bir görüntü misali, bir davranışın başka bir kişideki yansımasıdır.
Takdir çeşitleri:
Eyleme takdir, sahip olunanlara yapılan takdirden daha güçlü etkiye sahiptir.
En güçlü takdir yönemi, öze yapılan takdirdir.
Öze yapılan takdir, eylemlerin ardındaki karakteristik özellikleri takdir etmek anlamına gelir.
Yeni katıldığı bir takıma liderlik etmek isteyen kişinin mottoları:
Bilinçli ve niyete dayalı ilişkiler oluşturulmalıdır.
Kimse tamamen haksız değildir.
Tüm duygu ve düşünceler özgürce ifade edilebilmelidir.
İlişki ve takım sözleşmesi oluşturulurken, “İlişki ya da takımın temelinde hangi erdemler bulunuyor?” sorusu sorulmaz.
İlişki ve takımlarda verimliliği artıran faktörler:
Amaç ve stratejinin herkes tarafından bilinmesi
Kendi içinde iyi sonuçlar veren bir karar alma mekanizmaları oluşturulması
Gerektiğinde herkesin sorumluluk alabilmesi
Takım içinde olumluluğu artıran faktörler:
Her sorunun çözülebileceğine dair iyimser bir inanca sahip olunması
Takım üyelerinin birbirini geliştirebilmesi için yapıcı etkileşimlere geçmesi
Tüm takım üyelerinin birbirine saygı duyması
Meta becerilerle ilgili “İnsanlar bazı meta becerileri köreltmeyi, bazılarını parlatmayı seçer.” söylenebilir.
John Gottman’ın geliştirdiği, olumlu ve olumsuz davranışların dengesiyle ilgili:
1 olumsuz davranış, 3 olumlu davranış ile nötrlenebilir.
1 olumsuz davranış, 5 olumlu davranış sonrasında olumluya dönüşür.
Olumsuz bir davranış sürekli tekrar ediliyorsa, belli sayıda olumlu davranışta bulunmak etkili olmaz.
İlişki toksinlerinden “suçlama” davranışı:
Yapılan iş değil, kişinin kendisi suçlandığında hissedilir.
Suçlama durumu uzun sürdüğünde, kişi de karşı tarafı suçlamaya başlar.
Savunma ve Sırt Dönme davranışları, Suçlama davranışından beslenir.
İlişki toksinleriyle ilgili “Sırt Dönme davranışı, ilişkinin gittikçe kötüleştiğinin bir göstergesidir.” söylenebilir.
İlişkilerdeki 3 boyutla ilgili “İlişkilerin “Öz”ü ne kadar sağlam olursa, ilişki de o kadar derin ve sağlam olur.” söylenebilir.
